Dworzec kolejowy to obiekt unikalny na skalę kraju. Jeszcze tylko w Kępnie można spotkać podobne rozwiązanie. Wyjątkowość tego miejsca polega na dwóch poziomach, na których znajdują się tory kolejowe. Perony ułożone są krzyżowo względem siebie. Górą biegnie niezelektryfikowana linia z Berlina do Królewca, tzw. Ostbahn, natomiast dołem tory z Wrocławia do Szczecina, nazywane popularnie Nadodrzanką.
Dworzec zlokalizowany jest w dzielnicy Nowe Miasto. Otwarto go jesienią 1857 roku, wraz z uruchomieniem Ostbahnu z Krzyża Wielkopolskiego do Küstrin-Kietz. Trasa „dolna” została uruchomiona w roku 1875 od strony Wrocławia. Pierwotnie, w latach 1857-1900, stacja nosiła nazwę Cüstrin Vorstadt. W latach 1901-1930 pociągi zatrzymywały się na Cüstrin Neustadt Hauptbahnhof. W roku 1931 Cüstrin zmieniono na Küstrin, a na krótko po II wojnie światowej funkcjonowała nazwa Kostzyn n/Odrą. Od roku 1946 pociągi zatrzymują się na dworcu Kostrzyn.
Budynek dworca do typowa, monumentalna budowla z czerwonej cegły. Stylistyka ta znana jest z innych dworców na Dolnym Śląsku i Ziemi Lubuskiej. Dwie kondygnacje zapewniają dostęp do zarówno górnej, jak i dolnej części peronów. Dwa skrzydła zwrócone są odpowiednio do peronów górnych oraz dolnych. Zwieńczeniem dużej bryły, wkleszczonej między dwa ramiona krzyża torowego, są wieżyczki ze świetlikami, które powodują skojarzenia z zabudową co najmniej pałacową – znajdują się one na łączniku między północnym a zachodnim skrzydłem, gdzie znajdowała się Sala Odpraw Celnych. Obiekt podlega opiece konserwatora zabytków. Został gruntownie wyremontowany nakładem prawie 8 milionów złotych w latach 2012-2014. Peronów jest w sumie pięć. Na dole są w sumie 3 perony (3,4 i 5), gdzie według nomenklatury do peronu 3 przylega peron 3a, ze ślepym torem dla pociągów w stronę Szczecina. Górna część dworca do dwa perony. Jeden z nich jest krawędziowy, przyległy do budynku dworca, drugi zaś to peron wyspowy z dwiema krawędziami. O ile na dolnym poziomie poruszanie się zapewniają przejścia w poziomie szyn, o tyle na górne perony prowadzi przejście podziemne.
Poza typowo pasażerską częścią stacji w Kostrzynie istnieją bądź istniały także wieże wodne (w sumie trzy, z czego jedna na stacji, a dwie połączone daleko od niej) i lokomotywownie, których było trzy. Z tych ostatnich zachowały się dwie – po jednej z nich, rozebranej w latach 60. XX wieku pozostały jedynie ślady obrotnicy.
Dworzec zlokalizowany jest w dzielnicy Nowe Miasto. Otwarto go jesienią 1857 roku, wraz z uruchomieniem Ostbahnu z Krzyża Wielkopolskiego do Küstrin-Kietz. Trasa „dolna” została uruchomiona w roku 1875 od strony Wrocławia. Pierwotnie, w latach 1857-1900, stacja nosiła nazwę Cüstrin Vorstadt. W latach 1901-1930 pociągi zatrzymywały się na Cüstrin Neustadt Hauptbahnhof. W roku 1931 Cüstrin zmieniono na Küstrin, a na krótko po II wojnie światowej funkcjonowała nazwa Kostzyn n/Odrą. Od roku 1946 pociągi zatrzymują się na dworcu Kostrzyn.
Budynek dworca do typowa, monumentalna budowla z czerwonej cegły. Stylistyka ta znana jest z innych dworców na Dolnym Śląsku i Ziemi Lubuskiej. Dwie kondygnacje zapewniają dostęp do zarówno górnej, jak i dolnej części peronów. Dwa skrzydła zwrócone są odpowiednio do peronów górnych oraz dolnych. Zwieńczeniem dużej bryły, wkleszczonej między dwa ramiona krzyża torowego, są wieżyczki ze świetlikami, które powodują skojarzenia z zabudową co najmniej pałacową – znajdują się one na łączniku między północnym a zachodnim skrzydłem, gdzie znajdowała się Sala Odpraw Celnych. Obiekt podlega opiece konserwatora zabytków. Został gruntownie wyremontowany nakładem prawie 8 milionów złotych w latach 2012-2014. Peronów jest w sumie pięć. Na dole są w sumie 3 perony (3,4 i 5), gdzie według nomenklatury do peronu 3 przylega peron 3a, ze ślepym torem dla pociągów w stronę Szczecina. Górna część dworca do dwa perony. Jeden z nich jest krawędziowy, przyległy do budynku dworca, drugi zaś to peron wyspowy z dwiema krawędziami. O ile na dolnym poziomie poruszanie się zapewniają przejścia w poziomie szyn, o tyle na górne perony prowadzi przejście podziemne.
Poza typowo pasażerską częścią stacji w Kostrzynie istnieją bądź istniały także wieże wodne (w sumie trzy, z czego jedna na stacji, a dwie połączone daleko od niej) i lokomotywownie, których było trzy. Z tych ostatnich zachowały się dwie – po jednej z nich, rozebranej w latach 60. XX wieku pozostały jedynie ślady obrotnicy.
 |
| Widok dworca w Kostrzynie (fot.: droga.zut.edu.pl) |
 |
| "Dolny" dworzec w Kostrzynie (fot. A. Savin, CC-BY SA 3.0) |