Pesa Acatus, nazwany tak od łacińskiego słowa oznaczającego po prostu „łódź” to, początkowo prototyp, a obecnie cała rodzina pociągów elektrycznych, produkowanych w bydgoskiej Pesie. Ale skupmy się na tym pierwszym, prototypowym składzie…
Pojazd został wyprodukowany w 2006 roku, specjalnie dla urzędu marszałkowskiego województwa łódzkiego - jako pojazd czteroczłonowy, oznaczony serią ED74 (16WE) na potrzeby prowadzonych testów. Umowę podpisano 26 maja 2005. Kompleksowy projekt opracował Marad Design, a szkielet nadwozia został wykonany w fabryce Autosana w Sanoku.
Mimo że zamówiona została jednostka trójczłonowa, Pesa pierwotnie wykonała na własny koszt skład czteroczłonowy. Celem tego działania była możliwość przeprowadzenia testów związanych z następnym zamówieniem na czteroczłonowe EZT dla PKP Przewozów Regionalnych i równoczesne zmniejszenie kosztów uzyskania homologacji dla pojazdów z obydwu tych zamówień. Podczas testów prototypowa czteroczłonowa jednostka nosiła numer ED74-01.
1 kwietnia 2006 pojazd został ukończony i odbyła się jego pierwsza jazda próbna na trasie z Bydgoszczy Głównej do Laskowic Pomorskich. 3 kwietnia na tej samej trasie pojazd osiągnął prędkość 120 km/h, a dwa dni później skład pojechał na tor doświadczalny CNTK w Węglewie koło Żmigrodu. 28 kwietnia, w czasie prób na CMK, osiągnięto prędkość 175 km/h. 30 maja Urząd Transportu Kolejowego wydał dopuszczenie do eksploatacji dla pojazdu zarówno w wersji trój-, jak i czteroczłonowej.
Przed przekazaniem jednostki Łódzkiemu Zakładowi Przewozów Regionalnych odczepiono jeden z dwóch środkowych członów i zmieniono oznaczenie pojazdu z ED74-01 na ED59-01. 29 maja 2006 miała miejsce oficjalna prezentacja Acatusa na dworcu Łódź Fabryczna, po której odbyła się jazda inauguracyjna do Koluszek. Od 19 do 22 września 2006 natomiast jednostka była prezentowana na targach InnoTrans w Berlinie. Jest to jedyny skład ED59 w historii Pesy.
29 maja 2006 Acatus został przekazany spółce PKP Przewozy Regionalne, po czym jednostka została skierowana do obsługi tras w województwie. Były to głównie połączenia Łódź Fabryczna – Skierniewice i Łódź Fabryczna – Sieradz, a ponadto skład można było spotkać również m.in. na trasie Łódź Kaliska – Kutno. 1 czerwca 2009 pojazd rozpoczął obsługę trzech par połączeń Interregio dziennie na trasie Łódź Fabryczna – Warszawa Wschodnia.
W drugiej połowie 2011 jednostkę odstawiono na terenie bazy Łódzkiego Zakładu Przewozów Regionalnych w Idzikowicach ze względu na brak naprawy rewizyjnej. W marcu 2013 naprawę tę zlecono bezprzetargowo Pesie jako jedynemu zakładowi mogącemu ją wykonać. Miała ona potrwać miesiąc, ale ostatecznie nie została zrealizowana. W czerwcu zapowiedziano, że naprawa potrwa do lipca, ale ponownie nie doszła ona do skutku ze względu na przedłużające się negocjacje co do warunków i zakresu remontu. W międzyczasie zmianie uległ sposób finansowania naprawy, za którą początkowo Przewozy Regionalne miały zapłacić ze środków własnych, ale ostatecznie otrzymały na ten cel dofinansowanie ze środków wojewódzkich. W grudniu 2013 pojazd trafił do zakładu producenta na naprawę, podczas której został on przemalowany w nowe barwy województwa łódzkiego oraz doposażony w Wi-Fi i automaty biletowe. Pierwotnie miał on powrócić do służby w kwietniu 2014, rok po pierwszym planowanym terminie. Następnym terminem był 2 czerwca 2014, jednak tamtego dnia jednostka popsuła się kilkaset metrów przed peronem i podjęciem pasażerów. Ostatecznie skład wrócił na szlak 5 czerwca i został skierowany do obsługi relacji Łódź – Skierniewice.
Pojazd został wyprodukowany w 2006 roku, specjalnie dla urzędu marszałkowskiego województwa łódzkiego - jako pojazd czteroczłonowy, oznaczony serią ED74 (16WE) na potrzeby prowadzonych testów. Umowę podpisano 26 maja 2005. Kompleksowy projekt opracował Marad Design, a szkielet nadwozia został wykonany w fabryce Autosana w Sanoku.
Mimo że zamówiona została jednostka trójczłonowa, Pesa pierwotnie wykonała na własny koszt skład czteroczłonowy. Celem tego działania była możliwość przeprowadzenia testów związanych z następnym zamówieniem na czteroczłonowe EZT dla PKP Przewozów Regionalnych i równoczesne zmniejszenie kosztów uzyskania homologacji dla pojazdów z obydwu tych zamówień. Podczas testów prototypowa czteroczłonowa jednostka nosiła numer ED74-01.
1 kwietnia 2006 pojazd został ukończony i odbyła się jego pierwsza jazda próbna na trasie z Bydgoszczy Głównej do Laskowic Pomorskich. 3 kwietnia na tej samej trasie pojazd osiągnął prędkość 120 km/h, a dwa dni później skład pojechał na tor doświadczalny CNTK w Węglewie koło Żmigrodu. 28 kwietnia, w czasie prób na CMK, osiągnięto prędkość 175 km/h. 30 maja Urząd Transportu Kolejowego wydał dopuszczenie do eksploatacji dla pojazdu zarówno w wersji trój-, jak i czteroczłonowej.
Przed przekazaniem jednostki Łódzkiemu Zakładowi Przewozów Regionalnych odczepiono jeden z dwóch środkowych członów i zmieniono oznaczenie pojazdu z ED74-01 na ED59-01. 29 maja 2006 miała miejsce oficjalna prezentacja Acatusa na dworcu Łódź Fabryczna, po której odbyła się jazda inauguracyjna do Koluszek. Od 19 do 22 września 2006 natomiast jednostka była prezentowana na targach InnoTrans w Berlinie. Jest to jedyny skład ED59 w historii Pesy.
29 maja 2006 Acatus został przekazany spółce PKP Przewozy Regionalne, po czym jednostka została skierowana do obsługi tras w województwie. Były to głównie połączenia Łódź Fabryczna – Skierniewice i Łódź Fabryczna – Sieradz, a ponadto skład można było spotkać również m.in. na trasie Łódź Kaliska – Kutno. 1 czerwca 2009 pojazd rozpoczął obsługę trzech par połączeń Interregio dziennie na trasie Łódź Fabryczna – Warszawa Wschodnia.
W drugiej połowie 2011 jednostkę odstawiono na terenie bazy Łódzkiego Zakładu Przewozów Regionalnych w Idzikowicach ze względu na brak naprawy rewizyjnej. W marcu 2013 naprawę tę zlecono bezprzetargowo Pesie jako jedynemu zakładowi mogącemu ją wykonać. Miała ona potrwać miesiąc, ale ostatecznie nie została zrealizowana. W czerwcu zapowiedziano, że naprawa potrwa do lipca, ale ponownie nie doszła ona do skutku ze względu na przedłużające się negocjacje co do warunków i zakresu remontu. W międzyczasie zmianie uległ sposób finansowania naprawy, za którą początkowo Przewozy Regionalne miały zapłacić ze środków własnych, ale ostatecznie otrzymały na ten cel dofinansowanie ze środków wojewódzkich. W grudniu 2013 pojazd trafił do zakładu producenta na naprawę, podczas której został on przemalowany w nowe barwy województwa łódzkiego oraz doposażony w Wi-Fi i automaty biletowe. Pierwotnie miał on powrócić do służby w kwietniu 2014, rok po pierwszym planowanym terminie. Następnym terminem był 2 czerwca 2014, jednak tamtego dnia jednostka popsuła się kilkaset metrów przed peronem i podjęciem pasażerów. Ostatecznie skład wrócił na szlak 5 czerwca i został skierowany do obsługi relacji Łódź – Skierniewice.
 |
| Acatus już w "obciętej" wersji na targach w Berlinie (fot. byteschieber, CC BY-SA 2.0) |