Skończyły się wakacje, a zatem odrobinę sobie je przedłużmy przy pomocy Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej, która stanowi największą i bodaj najlepiej utrzymaną atrakcję turystyczną wybrzeży Pomorza Zachodniego. Jej historia to już ponad 120 lat, a dojście do dzisiejszego wymiaru poprzedzone zostało rozwojem na ogromną skalę.
Pierwotnie kolej ta, od początku budowana w wąskotorowej wersji, nosiła nazwę Greifenberger Kleinbahnen AG, czyli Gryficka Kolej Wąskotorowa. Przez całe lata zbudowano ogromną sieć, która łącznie osiągnęła długość 300 kilometrów torowisk. Na wszystkich trasach zbudowano w sumie 98 przystanków pasażerskich. Do dziś zachowała się około połowa sieci. Wszystko zaczęło się od zmian w pruskim ustawodawstwie, dzięki czemu w 1895 roku stworzono spółkę Greifenberger Kleinbahn Aktiengesselschaft). To ona wybudowała pierwszą trasę kolei z Gryfic do Niechorza, gdzie pociągi kursować zaczęły 1 lipca 1896 roku. 5 października 1898 roku uruchomiono trasę Gryfice - Dargosław. Popyt na przewozy spowodował przejście z prześwitu 750 mm na 1000 mm, co wdrożono na budowanej linii Popiele - Golczewo. Trasę tę uruchomiono 17 sierpnia 1901 roku. 1 grudnia 1903 otwarto dalszą część trasy, przez Łoźnicę do portu w Stepnicy, tworząc dodatkowo połączenie z normalnotorową linią Szczecin - Świnoujście. Istniejące trasy także przekuto na szerszy nieco tor 1000 mm.
Kolejną trasą była linia Golczewo - Śniatowo, otwarta 7 października 1905 roku. W tym samym roku rozpoczęto budowę przedłużenia linii z Dargosławia do Trzebiatowa, gdzie pociągi pojechały 1 listopada 1907 roku. 6 września 1911 roku uruchomiono kolejną trasę Czarnogłowy - Rokita. Specjalnie dla plażowiczów i turystów 30 czerwca 1912 roku uruchomiono odcinek z Trzebiatowa do Mrzeżyna, zaś 1 maja 1913 roku pociągi zaczęły kursować z Trzebiatowa do Niechorza. Kolejnym, typowo towarowym odcinkiem, była trasa Kołomąć - Trzygłów, otwarta 10 października 1913 roku na potrzeby przede wszystkim cegielni. W międzywojniu nastąpiła stagnacja, a kolej zaczęła przynosić straty. Po zakończeniu II wojny światowej kolej przejęły Polskie Koleje Państwowe, które nie inwestowały w infrastrukturę. W latach 60. XX wieku rozpoczęła się likwidacja tras. Jako pierwszą zamknięto i rozebrano linię z Czarnogłowów do Rokity, a do roku 1969 zlikwidowano linie: Kołomąć – Trzygłów, Mrzeżyno – Trzebiatów Mokre i Golczewo – Śniatowo. W 1977 roku pociągi przestały jeździć na trasie Łoźnica – Stepnica. W roku 1991 zawieszono przewozy na odcinku Trzebiatów - Dargosław, a 1 października 1996 roku na odcinku Dargosław – Gryfice oraz na trasie Popiele - Łoźnica. W 1999 roku, ze względu na zły stan postu na Redze, zamknięto odcinek z Trzebiatowa do Pogorzelicy.
Przed ostateczną likwidacją uchroniła kolej decyzja Gminy Rewal, która w 2002 roku zapragnęła przejąć kolejkę. Poskutkowało to tym, że kolej została wpisana do rejestru zabytków województwa zachodniopomorskiego pod numerem A1285, a 5 kwietnia 2006 roku gmina otrzymała wieczyste prawo użytkowania działek zajętych przez kolejkę. Wkrótce na trasę wyjechały pierwsze pociągi turystyczne, dzięki czemu w 2008 roku przewieziono ponad 100 tysięcy pasażerów. Dziś czynna jest tylko trasa Gryfice - Trzęsacz - Rewal - Niechorze - Pogorzelica. Ma ona 39,5 kilometra długości. Linia jest wyremontowana dzięki środkom Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego. Dziś kolej znana jest pod nazwą Nadmorska Kolej Wąskotorowa. W sezonie kolej wykonuje jedną parę kursów na odcinku Gryfice - Pogorzelica, a dodatkowo kilka par kursuje na odcinku Trzęsacz - Pogorzelica.
Pierwotnie kolej ta, od początku budowana w wąskotorowej wersji, nosiła nazwę Greifenberger Kleinbahnen AG, czyli Gryficka Kolej Wąskotorowa. Przez całe lata zbudowano ogromną sieć, która łącznie osiągnęła długość 300 kilometrów torowisk. Na wszystkich trasach zbudowano w sumie 98 przystanków pasażerskich. Do dziś zachowała się około połowa sieci. Wszystko zaczęło się od zmian w pruskim ustawodawstwie, dzięki czemu w 1895 roku stworzono spółkę Greifenberger Kleinbahn Aktiengesselschaft). To ona wybudowała pierwszą trasę kolei z Gryfic do Niechorza, gdzie pociągi kursować zaczęły 1 lipca 1896 roku. 5 października 1898 roku uruchomiono trasę Gryfice - Dargosław. Popyt na przewozy spowodował przejście z prześwitu 750 mm na 1000 mm, co wdrożono na budowanej linii Popiele - Golczewo. Trasę tę uruchomiono 17 sierpnia 1901 roku. 1 grudnia 1903 otwarto dalszą część trasy, przez Łoźnicę do portu w Stepnicy, tworząc dodatkowo połączenie z normalnotorową linią Szczecin - Świnoujście. Istniejące trasy także przekuto na szerszy nieco tor 1000 mm.
Kolejną trasą była linia Golczewo - Śniatowo, otwarta 7 października 1905 roku. W tym samym roku rozpoczęto budowę przedłużenia linii z Dargosławia do Trzebiatowa, gdzie pociągi pojechały 1 listopada 1907 roku. 6 września 1911 roku uruchomiono kolejną trasę Czarnogłowy - Rokita. Specjalnie dla plażowiczów i turystów 30 czerwca 1912 roku uruchomiono odcinek z Trzebiatowa do Mrzeżyna, zaś 1 maja 1913 roku pociągi zaczęły kursować z Trzebiatowa do Niechorza. Kolejnym, typowo towarowym odcinkiem, była trasa Kołomąć - Trzygłów, otwarta 10 października 1913 roku na potrzeby przede wszystkim cegielni. W międzywojniu nastąpiła stagnacja, a kolej zaczęła przynosić straty. Po zakończeniu II wojny światowej kolej przejęły Polskie Koleje Państwowe, które nie inwestowały w infrastrukturę. W latach 60. XX wieku rozpoczęła się likwidacja tras. Jako pierwszą zamknięto i rozebrano linię z Czarnogłowów do Rokity, a do roku 1969 zlikwidowano linie: Kołomąć – Trzygłów, Mrzeżyno – Trzebiatów Mokre i Golczewo – Śniatowo. W 1977 roku pociągi przestały jeździć na trasie Łoźnica – Stepnica. W roku 1991 zawieszono przewozy na odcinku Trzebiatów - Dargosław, a 1 października 1996 roku na odcinku Dargosław – Gryfice oraz na trasie Popiele - Łoźnica. W 1999 roku, ze względu na zły stan postu na Redze, zamknięto odcinek z Trzebiatowa do Pogorzelicy.
Przed ostateczną likwidacją uchroniła kolej decyzja Gminy Rewal, która w 2002 roku zapragnęła przejąć kolejkę. Poskutkowało to tym, że kolej została wpisana do rejestru zabytków województwa zachodniopomorskiego pod numerem A1285, a 5 kwietnia 2006 roku gmina otrzymała wieczyste prawo użytkowania działek zajętych przez kolejkę. Wkrótce na trasę wyjechały pierwsze pociągi turystyczne, dzięki czemu w 2008 roku przewieziono ponad 100 tysięcy pasażerów. Dziś czynna jest tylko trasa Gryfice - Trzęsacz - Rewal - Niechorze - Pogorzelica. Ma ona 39,5 kilometra długości. Linia jest wyremontowana dzięki środkom Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego. Dziś kolej znana jest pod nazwą Nadmorska Kolej Wąskotorowa. W sezonie kolej wykonuje jedną parę kursów na odcinku Gryfice - Pogorzelica, a dodatkowo kilka par kursuje na odcinku Trzęsacz - Pogorzelica.
![]() |
fot. rewal.net.pl |